روش های خانگی درمان گزیدگی مورچه

با توجه به مطالبی که در رابطه با جمعیت و زندگی مورچه ها می دانیم و در مقالات دیگر نیز ذکر کرده ایم، بعید به نظر می رسد؛ شخصی در کره زمین زندگی کند و تا کنون در معرض گزش مورچه ها قرار نگرفته باشد! هر کسی که به نحوی به مورچه ها نزدیک شده باشد، حداقل یک بار طعم دردناک گزیدگی یا نیش مورچه ها را چشیده است.

 

تفاوت نیش و گزش مورچه

نیش زدگی با گزیدگی تفاوت دارد، اما هر دو از انواع مکانیسم های دفاعی مورچه ها هستند.
یعنی مورچه ها هم می توانند انسان را گاز بگیرند و هم قادر به نیش زدن هستند.

” گزش و نیش مورچه ها می توانند، سبب بروز عوارض مختلف در بدن انسان شوند. در اغلب موارد می توان از درمان خانگی گزیدگی مورچه برای رفع درد و التهاب ناشی از گزیدگی و نیش مورچه ها استفاده کرد؛ اما در صورت رو به رو شدن با واکنش های آلرژیک شدید، حتماً باید به پزشک مراجعه نمود. “

بهترین راهکار برای کاهش عوارض ناشی از گزیدگی یا نیش مورچه ها این است که، از ابتدا از گزیده شدن توسط این حشرات کوچک پیشگیری کنیم. یعنی باید تا حد امکان، تماس کمتری با مورچه ها داشته باشیم. به این منظور پوشیدن جوراب های ساق بلند و کفش های بسته در فضای خارج از خانه یا استفاده از دستکش مخصوص در حین باغبانی، دوری از مکان های تجمع مورچه ‎ها مانند فضای اطراف کلونی و… کمک شایانی به کاهش احتمال گزیدگی توسط مورچه ها خواهد نمود. اما اصلی ترین و کارآمدترین راهکار، این است که در فضای خانه و اطراف آن از یک سم مورچه کش قوی و مؤثر استفاده کنید؛ تا دیگر مورچه ها جرأت نزدیک شدن به قلمرو شما را نداشته باشند.

اگر با وجود رعایت نکاتی که ذکر شد، باز هم در معرض گزیدگی مورچه ها قرار گرفتید؛ می توانید با استفاده از روش های پیشنهادی در این مقاله، درد و عوارض ناشی از این گزیدگی را التیام بخشید.

آیا گزیدگی و نیش مورچه خطرناک است؟

گزیدگی مورچه، اغلب نیازی به درمان ندارند. زیرا واکنش طبیعی به گزش یا نیش انواع مورچه ها در بیشتر موارد، بسیار خفیف است و تنها در ناحیه آسیب دیده، سرخی و سوزش جزئی ایجاد می کند؛ که این عوارض نیز به خودی خود بهبود می یابند. در حالی که نیش زدگی یا گزیدگی مورچه آتشین، باعث ایجاد واکنش های شدیدی نظیر سرخی، سوزش و درد شدید و تاول در محل گزیدگی می شود. اغلب بهبود علائم نیش مورچه آتشین، چند ساعتی به طول می انجامد و تاول های ناشی از نیش زدگی نیز، ممکن است تا یک هفته باقی بمانند.

 

 نکته مهم!

حتماً به یاد داشته باشید؛ در مواردی که نیش یا گزش مورچه، منجر به واکنش های آلرژیک شدید شود، باید هر چه سریع تر به اورژانس مراجعه نمود، زیرا در این گونه موارد پای خطرات جانی در میان است!

علائم حساسیتی شدید می تواند مواردی مانند،

• تنگی نفس
• خس خس کردن
• گرفتگی شدید عضلات

را در بر داشته باشد.

واکنش های آلرژیک ناشی از گزش و نیش مورچه ها

به طور کلی، واکنش های ناشی از گزش مورچه ها، نسبت به واکنش هایی که در نتیجه نیش زدگی آن ها در بدن بروز می کنند، خفیفتر هستند.
در کل، در اثر گزیدگی و نیش مورچه، ممکن است چهار دسته واکنش در افراد بروز کند؛ که عبارتند از:

1. واکنش موضعی
2. واکنش موضعی شدید
3. واکنش سیستمیک خفیف
4. واکنش سیستمیک شدید

در ادامه هر یک از موارد بالا را به اختصار شرح خواهیم داد.

۱. واکنش موضعی ناشی از گزش مورچه:

شایعترین واکنش نسبت به زهر تزریقی مورچه، واکنش موضعی است.
در این واکنش، ضایعات متورم و سرخ رنگ با قطر تقریبی ۵ میلی متر در پوست ایجاد می شود. این ضایعات دردناکند و خارش دارند. همچنین سرخ رنگ و متورم هستند و سوزش آن ها بیشتر از ۲۴ ساعت به طول نمی انجامد و اغلب پس از مدت کوتاهی بهبود می یابند.

 

۲. واکنش موضعی شدید در اثر نیش مورچه:

در واکنش موضعی شدید نیز همان طور که از نامش می توان حدس زد، عوارض پوستی به شکل لکه های متورم که قطری در حدود ۵ تا ۱۰ میلی متر دارند، ظاهر می شوند. این عوارض با درد، تورم، سوزش و خارش همراه هستند. در بیشتر موارد، اوج شدت درد ۱ تا ۲ روز ادامه دارد و عوارض ظاهری طی ۷ تا ۱۰ روز برطرف می شوند.

۳. بروز واکنش سیستمیک خفیف از گزش مورچه:

واکنش سیستمیک خفیف باعث اختلال در پوست و سیستم گوارشی می شود.
اختلالات پوستی اغلب شامل خارش، آنژیوادم (تورم شدید پوست، بافت زیر جلدی، مخاط و زیر مخاط ) و ایجاد سرخی در اطراف ناحیه گزیدگی یا نیش زدگی است. اختلالات گوارشی با علائمی نظیر تهوع خفیف، اسهال و گرفتگی عضلات بروز می کند.

۴. واکنش سیستمیک شدید در نتیجه نیش مورچه:

در صورت بروز واکنش سیستمیک شدید در اثر گزش یا نیش مورچه ها، حتماً باید به پزشک مراجعه شود. واکنش های سیستمیک شدید، در نتیجه عکس العمل شدید سیستم ایمنی به زهر وارد شده به بدن، ایجاد می شود و تنها در افرادی که به زهر حشرات حساسیت دارند، بروز می کند.

علائم واکنش سیستمیک شدید عبارتند از:

•  خارش و سوزش در مجاری تنفسی
• حس خفگی در حنجره
• خس خس سینه
• احساس درد در قفسه سینه
• اختلال در فشار خون
• سرگیجه
• درد شدید در ناحیه شکم
• استفراغ

 

احتمال بروز واکنش آلرژیک شدید حاصل از گزش یا نیش مورچه در بزرگسالان بسیار بیشتر از کودکان است!

بر خلاف انتظار، احتمال بروز واکنش آلرژیک شدید حاصل از گزش یا نیش مورچه، در بزرگسالان (به خصوص افراد بالای ۴۵ سال)، نسبت به کودکان بیشتر است. تقریباً در ۸۵% از افراد بزرگسالی که مورچه نیششان زده، واکنش آلرژیک شدید مشاهده می شود؛ در حالی که این میزان در بین کودکان، ۴۰% است.

مورچه‌ها به طور کلی به اندازه‌ای کوچک هستند که نمی‌توانند پوست انسان را مستقیماً بگزنند یا آسیب برسانند. اما بعضی از گونه‌های مورچه می‌توانند به دلیل دفاع از خود یا در تلاش برای دستیابی به منابع غذایی، مواد سمی خود را به صورت اسیدی یا دیگر ترکیبات روی پوست انسان تخلیه کنند.

گاهی اوقات این فرد ممکن است حساسیت به مواد شیمیایی موجود در مورچه‌ها را از خود نشان دهد و این عمل باعث ایجاد حساسیت، خارش، یا قرمزی در پوست شود. اما به طور کلی، مورچه‌ها به دنبال غذا و مواد شیرین هستند و تمایل به گزیدگی یا تهاجم به انسان‌ها به عنوان هدف اصلی خود ندارند

 

درمان خانگی گزیدگی مورچه:

<<>> اولین و مهمترین قدم برای درمان گزیدگی مورچه، جدا کردن حشره از محل گزیدگی است <<>>

۱>> خارج کردن نیش از محل گزیدگی:

اولین قدم برای درمان گزیدگی مورچه، مانند هر نوع گزیدگی دیگر، جدا کردن حشره مهاجم از محل گزیدگی است. باید حشره را طوری از پوست جدا کنید، که هیچ بخشی از بدن حشره درون محل گزیدگی باقی نماند.

۲>> شستشوی محل گزش مورچه با آب و صابون:

پس از جدا کردن مورچه از پوست، محل گزیدگی را با آب و صابون به آرامی بشویید.
این دو مرحله تقریباً برای برطرف کردن عوارض گزیدگی تمام انواع حشرات، مشترک هستند.

۳>>شستن محل گزش مورچه با الکل:

توجه داشته باشید که سم برخی از مورچه ها با شستشو با آب برطرف نمی شود.
در واقع سم این گونه مورچه ها قابل انحلال در آب، نیستند.

در این گونه موارد بهتر است برای رفع عوارض گزیدگی، پس از این که محل گزیدگی را با آب شست و شو دادید و خشک نمودید، آن را با الکل تمیز کنید.

۴>> پرهیز از خاراندن محل گزش:

از خاراندن محل گزش بپرهیزید، چرا که این کار باعث ایجاد زخم در پوست ناحیه گزیدگی می شود و احتمال عفونت های ثانویه ناشی از جذب باکتری ها و سایر میکروب ها را افزایش می دهد. خاراندن زیاد پوست سر در تهاجمات شپش، منجر به از دست دادن موهای سر می شود.

 

۵>> استفاده از جوش شیرین:

پس از این که محل گزیدگی به طور کامل خشک شد، خمیر غلیظی از آب و جوش شیرین را بروی آن قرار دهید و سپس آن را با یک نوار پانسمان نازک بپوشانید.
بهبودی کامل جای گزش مورچه، گاهی ممکن است چند هفته به طول بیانجامد.
در این صورت، باید استعمال خمیر جوش شیرینی را تا بهبودی کامل، هر روز ادامه تکرار کنید.

۶>> آسپرین:

در صورت عدم دسترسی به جوش شیرین، می توانید از آسپرین پودر شده که آن را با آب مخلوط کرده و به حالت خمیری در آورده اید، استفاده کنید.

۷>> در مان عوارض نیش مورچه با اسانس های گیاهی:

گزینه دیگر برای درمان عوارض این است که، اسانس اسطوخودوس را که با مقداری آب رقیق کرده اید، بر روی نواحی گزیدگی بمالید. ترکیبات شیمیایی موجود در این اسانس، به سرعت التهاب پوستی ناشی از گزش حشرات مختلف از جمله مورچه را تسکین داده و آثار نیش زدگی را به کلی از بین می برد.

 

۸>> استفاده از سرکه:

یکی دیگر از راه های درمان خانگی گزیدگی مورچه استفاده از سرکه است.
سرکه ضد عفونی کننده ای قوی است که در اکثر خانه ها پیدا می شود. این ماده می تواند عوارض گزیدگی را به طور کامل بهبود ببخشد و از طرفی برای تمام افراد، در هر سنی که باشند، بی ضرر و ایمن است.

۹>> درمان خانگی گزیدگی مورچه با گیاه آلوئه ورا:

برای تسکین درد و خارش ناحیه گزیدگی، همچنین برای برطرف کردن التهاب پوستی که در اثر گزش ایجاد شده است؛ از آلئوورا استفاده کنید. روش مصرف به این ترتیب است که برگ آلوئه ورا را از وسط به دو نیم کرده و بر روی محل گزیدگی قرار دهید. ترکیبات موجود در ژل آلوئه ورا به سرعت عوارض پوستی محل گزیدگی را بهبود می بخشد.

۱۰>> مسکن های خوراکی:

در مواردی که شدت درد زیاد است، برای کاهش درد می توانید از مسکن های خوراکی مانند استامینوفن یا پاراستامول استفاده نمایید.

۱۱>> کمپرس یخ:

قرار دادن کیسه ی یخ بر روی محل گزیدگی، در کاهش میزان تورم بسیار مؤثر است.

 

۱۲>> دارو های ضد التهاب:

استفاده از آنتی هیستامین خوراکی در موارد شدید می تواند، برای کاهش خارش و سوزش، کمک کننده باشد.

احتیاط:

دقت داشته باشید در صورت نیاز به مصرف هر گونه دارو، ابتدا با پزشک معالج خود مشورت کنید.

در هر صورت، بهترین گزینه برای نابودی مورچه ها، استفاده از سم مورچه کش انت کیلر است. اغلب این سموم قادرند تمامی گونه های مورچه را به طور کامل نابود کنند. پس در صورتی که به دنبال راه حل اساسی برای نابودی تمامی مورچه ها هستید؛ حتماً از یک سم مطمئن برای این کار، استفاده کنید.