گزش مورچه و عوارض آن

 ” مورچه ها برای دفاع از خود، گاز می گیرند، نیش می زنند و اسید می پاشند. گزش یا نیش مورچه ها علاوه بر درد و سوزش، عوارض دیگری نیز به دنبال دارد. بنابراین تا جای ممکن از مورچه‌ ها دوری کنید تا از عوارض احتمالی گزش مورچه ها در امان بمانید. “

این واقعیت بر همه ما آشکار است که مورچه ها موجوداتی اجتماعی هستند، به رده حشرات تعلق دارند و مانند مگس ها یکی از متنوع ترین گونه های زیستی در کره زمین هستند. در سیاره زمین بیش از دوازده هزار گونه مورچه، شناسایی شده است. این عدد به خوبی گویای تنوع زیستی و قابلیت بالای این حشرات، در بقا روی سیاره زمین می باشد.

مورچه ها به جز چندین مکان استثنائی مانند برخی جزایر دورافتاده و قاره قطب جنوب، قادرند در تمامی گوشه و کنار کره زمین به حیات خود ادامه دهند. در واقع می توان گفت به جز چند مکان استثنائی، مورچه ها کره زمین را به تسخیر خود در آورده اند. در هر کجا که خاک و مواد غذایی موجود باشد، وجود مورچه ها نیز امری بدیهی است.

مورچه ها مفیدند یا مضر؟

مورچه ها حفر کننده هایی فوق العاده حرفه ای هستند.
این حشرات حتی بیش تر از کرم های خاکی در خاک خلل و فرج ایجاد می کنند. آن ها سبب بهبود زهکشی خاک و توزیع بهتر مواد مغذی در آن می شوند و از این طریق کیفیت خاک را بهبود بخشیده و حاصلخیزی آن را افزایش می دهند. هم چنین مورچه ها، جانداران کوچکی هستند که بزرگترین و سازمان یافته ترین تیم بازیافت جهان را تشکیل می دهند. در این تیم بازیافتی مورچه ها سه وظیفه مهم دارند.

• جمع آوری بقایای حشرات و حیوانات مرده
• تجزیه مواد جمع آوری شده
•  تبدیل آن ها به کود مورد نیاز برای گیاهان

با در کنار هم قرار دادن همه این موارد، نتیجه خواهیم گرفت که مورچه ها موجوداتی هستند که فواید بسیاری برای محیط زیست دارند.

<<>> گزش مورچه، در افراد حساس واکنش های شدید حساسیتی ایجاد می کند <<>>

اما آیا مورچه ها حشراتی صرفاً مفید هستند؟

 ضررهای احتمالی ناشی از مورچه ها، برای انسان چه می تواند باشد؟

در کنار فوایدی که مورچه ها برای محیط زیست دارند، در محیط های انسانی می توانند آزار دهنده و آسیب رسان باشند. مورچه ها می توانند سبب انتقال بیماری شوند یا به محصولات کشاورزی و گیاهان آسیب وارد نمایند.
به علاوه گاهی گزش مورچه ها سبب آزار و اذیت انسان ها می شوند.

آیا مورچه ها نیش می زنند؟

تقریباً همه مورچه ها توانایی گزیدن دارند، اما قابلیت نیش زدن به تعداد محدودی از گونه های مورچه اختصاص دارد. اکثر مورچه ها خیلی کوچک هستند و نیش خفیفی دارند، به طوری که نمی توانند به اندازه کافی برای انسان ها خطرناک باشند. اما تعداد محدودی از این حشرات نیز می توانند با نیش خود سبب ایجاد واکنش موضعی یا سیستمیک شدید در انسان ها شوند. به عنوان مثال نیش مورچه های دروگر و مورچه های آتشین، باعث ایجاد علائم ناخوشایند و دردناکی در پوست شده و گاهی واکنش های شدید آلرژیک را به دنبال می آورد. در چنین مواردی، می توانید با استفاده از روش های خانگی درمان گزیدگی مورچه عوارض ناشی از گزیدگی را تا حد زیادی التیام ببخشید.

برخی از علائم  واکنش آلرژیک به گزیدگی مورچه عبارتند از:

• تپش قلب
• استفراغ
• مشکلات تنفسی یا تنگی نفس
• اختلال حواس
• سرگیجه
• حالت تهوع
• اختلال در تکلم
• التهاب یا ورم فزاینده

<<>> یکی از سلاح های دفاعی مورچه ها، اسید پاشی است <<>>

انواع مکانیسم های دفاعی مورچه ها:

مورچه ها به سه طریق در برابر مهاجمین از خود دفاع می کنند.

۱ . گزش مورچه، اولین و شایع ترین روش دفاعی

اولین و شایعترین روش دفاعی مورچه ها، گزش است. مورچه ها در هنگام احساس خطر یا تحریک شدن، از آرواره های خود برای گزیدن مهاجم و رفع خطر، استفاده می کنند. مورچه ها اغلب به هنگام گزیدن، مواد شیمیایی خاصی چون اسید فرمیک را به بدن طعمه، تزریق و یا اسپری می کنند؛ که می تواند باعث ایجاد علائم زیر گردد.

• درد
• تورم
• سوزش
• التهاب
• خارش
• قرمز شدن پوست

افراد حساس و کسانی که نسبت به گزش حشرات مختلف نظیر مورچه‌ ها آلرژی دارند، ممکن است در نتیجه گزیدگی، علائم حادی را تجربه کنند.

۲ . نیش زدن، دومین روش دفاعی

دومین مکانیسم دفاعی که بیشتر در مورچه های آتشین دیده می شود، نیش زدن است.

توجه داشته باشید که نیش زدن با گزیدن متفاوت است.
نیش در قسمت انتهایی بخش شکمی بدن مورچه ها واقع شده، در حالی که آرواره های مورچه که از آن برای گزیدن استفاده می کند، در بخش جلویی سر آن ها، قرار گرفته است. نیش برخی از مورچه ها مانند نیش مورچه های آتشین ممکن است زهرآگین نیز باشد. در این صورت، به هنگام نیش زدن، مورچه زهر را در محل نیش زدگی در پوست، تزریق می کند.

۳ . اسید پاشی، سومین و نادرترین روش دفاعی

اما در سومین مکانیسم دفاعی مورچه ها، نه از گزش‌ خبری هست و نه از نیش! در این روش سلاح دفاعی مورچه، اسید پاشی است. اسیدی که مورچه از آن برای دفاع از خود بهره می برد، “فرمیک اسید” نام دارد. این ماده در واقع همان ترکیبی ست که در برخورد با گیاه گزنه سبب سوزش و تحریک پوست شما می شود.

گزش مورچه و علائم آن:

علائم گزش مورچه‌ ها بسیار متعدد است و بسته به این که کدام گونه مورچه‌ شما را بگزد و این که به سم مورچه‌ آلرژی دارید یا خیر، عوارض مختلفی در انتظار شماست. علائم و عوارض خطرناک فقط در صورت گزیده شدن توسط برخی گونه های خاص مورچه، نظیر مورچه‌ آتشین ایجاد می شود؛ اما در اغلب موارد، عوارضی چون خارش، درد، تورم، سوزش و التهاب پوست، در بین افراد گزیده شده توسط مورچه، شایع است.

چگونه در معرض گزیدگی مورچه ها قرار می گیریم؟

بیشتر افراد، زمانی که تصادفاً بر روی کلونی مورچه ها که اغلب تپه ای شکل است، پا می گذارند یا در نزدیکی لانه آن ها می نشینند و ناخودآگاه مزاحم فعالیتشان می شوند؛ توسط این حشرات مورد گزش قرار می گیرند. از آنجایی که مورچه ها خیلی ریز هستند، معمولاً بسیاری از افراد حتی متوجه نمی شوند که این حشرات به داخل کفش، جوراب، شلوار و یا آستین های لباسشان نفوذ کرده اند؛ تا این که با اولین گزش، به این موضوع پی می برند.

چطور از گزیدگی مورچه ها در امان بمانیم؟

 برای پاسخ صادقانه به این سوال باید بگوییم، این اتفاق بعید به نظر می رسد.
تقریباً نمی توان مکانی یافت، که مورچه ها توانایی ورود به آن را نداشته باشند. تنها می توان راه هایی پیشنهاد داد، که احتمال گزیده شدن توسط مورچه ها را کاهش می دهند. به این منظور اولاً، از محل های تجمع مورچه ها دوری کنید و ثانیاً اگر مورچه ها وارد محل زندگی تان شده اند؛ با استفاده از روش های دفع مورچه هر چه سریع تر این مهمانان نا خوانده را از خانه خود بیرون نمایید و پس از آن، با استفاده از روش هایی جلوگیری از بازگشت مورچه ها از ورود مجدد آن ها به خانه تان پیشگیری کنید.

خلاصه این که به هر ترتیب که می توانید، تماس خود را با مورچه ها کاهش دهید، تا از گزند این آفات در امان بمانید.

اما مطمئن ترین و سریعترین راه از بین بردن مورچه ها، استفاده از سم بسیار قوی انت کیلر است. با استفاده از این سموم، فضای داخل و خارج خانه را سمپاشی کنید، تا یک بار برای همیشه از شر مورچه های مزاحم و گزش و نیش آن ها خلاص شوید.